Σωματοποίηση ψυχοσωματικές εκδηλώσεις

psihosomatika pbakaras

Όταν πιάνουμε τον εαυτό μας συνεχώς να παραπονείται, «ότι δεν είμαι καλά τώρα τελευταία», «πονάει συνεχώς ο αυχένας και το κεφάλι μου», «οι μυς μου είναι συνεχώς πιασμένοι», «κάτι δεν πάει καλά , κάτι έχω», ενώ οι ο γιατρός μου δεν ανευρίσκει κάτι το παθολογικό στις εξετάσεις που μου έκανε , τότε αναλαμβάνει το σώμα μας να «μιλήσει» στην θέση μας.

 Είναι πολύ πιθανό να σωματοποιούμε, αγχώδη και καταθλιπτικά συναισθήματα,  εσωτερικές και εξωτερικές δυσκολίες και συγκρούσεις  και δύσκολα προσωπικά μας προβλήματα.   Πολλοί άνθρωποι όταν περνούν δυσκολίες στην ζωή τους,  δεν εκφράζουν τα συναισθήματά τους, την αγωνία τους, τις ανησυχίες τους και τους προβληματισμούς τους. Δεν θέλουν να βιώσουν τα αρνητικά και οδυνηρά αυτά συναισθήματα και θέλουν να αποφύγουν να σκέπτονται ή να αντιμετωπίσουν, τις δύσκολες αυτές καταστάσεις ή ακόμη θεωρούν ότι δεν γίνεται ή δεν μπορούν να τις αντιμετωπίσουν.

Η σωματοποίηση των εσωτερικών και εξωτερικών συγκρούσεων μπορεί να εμφανιστεί με διάφορα συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, δερματοπάθειες, ταχυκαρδίες, μέχρι εντερικά και ρευματολογικά ζητήματα .   Βεβαίως δεν σωματοποιούν όλοι οι άνθρωποι, αλλά κάποιοι , σωματοποιούν περισσότερο από τους άλλους και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δυνατότητα να βιώσουν τραυματικές εμπειρίες (ένα σοβαρό πένθος, ένα χωρισμό, μια απόλυση κλπ)  έχει γίνει εύθραυστη και λόγω του στρες, αλλά και λόγω της «εύθραυστης» προσωπικότητας ή και των εσωτερικών και εξωτερικών ψυχολογικών πιέσεων . Επίσης πολλά ψυχολογικά ζητήματα εξασθενούν το αμυντικό σύστημα του ανθρώπου με αποτέλεσμα να εμφανίζεται μια ευπάθεια στις αρρώστιες .

Όταν η ψυχική μας υγεία δεν μπορεί να επεξεργαστεί τις ψυχοπιεστικές καταστάσεις της ζωής μας, τότε αναλαμβάνει το σώμα μας να «μιλήσει και να εκφραστεί». Τότε θα ήταν βοηθητικό να μιλήσουμε σε κάποιον ειδικό που εμπιστευόμαστε , να του πούμε τα προβλήματά μας και να εκφράσουμε χωρίς φόβο τα αρνητικά συναισθήματά  μας και τους προβληματισμούς  μας, ώστε να βοηθηθούμε να αντιμετωπίζουμε τους ψυχολογικούς μας τραυματισμούς.

 Η συνειδητοποίηση αυτών των ψυχικών πιέσεων και τραυματισμών , η επεξεργασία τους  και η ερμηνεία του πόνου και των άλλων ενοχλημάτων στα διάφορα σημεία του σώματός μας είναι βοηθητική και παράλληλα βοηθά στην  θεραπεία τους .

Α) σωματοποιήσεις του πεπτικού συστήματος : ναυτίες , έμετοι, ανορεξία , δυσανεξία στις τροφές που οδηγούν σε απώλεια βάρους, πόνοι στην κοιλιά , δυσπεψία, αίσθημα κενού στο στομάχι, αναγούλες, φουσκώματα, ερυγές, μετεωρισμοί, βορβορυγμοί , αδιάκριτος υπεραερισμός , δυσκοιλιότητα, διάρροιες ή εναλλαγές διάρροιας με δυσκοιλιότητα ή ακόμη και έλκος. Συχνά συνυπάρχει  φόβος και αγωνία . Πρόκειται για άτομα πιεσμένα την ζωή τους ζορισμένα, διαρκώς στριμωγμένα και αμφιταλαντευόμενα στις αποφάσεις της ζωής τους. Χαρακτηρίζονται από αυστηρή  νοοτροπία, υπερβολική καθαριότητα, τελειομανία ισχυρογνωμοσύνη αλλά και με εντελώς αντίθετα χαρακτηριστικά όπως με παρορμητικότητα, απάθεια, βραδύτητα, έλλειψη καθαριότητας με κλυδωνισμούς ανάμεσα στο επιθυμητό και στο απαγορευμένο, αλλά πάντα υπάρχει μια συνεχής κούραση, θλίψη, κλείσιμο στον εαυτό , υποβόσκουσα αγωνία, με μειωμένη συναισθηματική έκφραση .

Β) δερματολογικές σωματοποιήσεις :  έκζεμα ψωρίαση, κνησμός, αιφνίδια ερυθρότητα προσώπου και λαιμού,   κρίσεις υπερβολικής εφίδρωσης στις παλάμες, στα πέλματα και στις μασχάλες και αλλεργικές εκδηλώσεις.  Χαρακτηρίζονται από αισθήματα φόβου και ντροπής, με αγωνία μήπως γίνει αντιληπτή, η ντροπή και ο φόβος του, από τους άλλους και ντρέπεται για την ντροπή που νιώθει. Ένας φαύλος κύκλος. Επίσης, αισθήματα ενοχής, αηδίας , ευσυγκινησίας, ανησυχίας , δειλίας, εσωστρέφειας,  μειωμένης αυτοπεποίθησης , με προσεγμένη όμως εξωτερική εμφάνιση η οποία μοιάζει με αυτόν που θα ήθελε να είναι. Η ψυχολογική του ταραχή είναι αναμφισβήτητα συνδεδεμένη με αυτόν τον συνεχή αγώνα  να αφήσει να φανεί στο δέρμα του , πάρα την θέλησή του , αυτό που θέλει να κρύψει   . Το κλείσιμο στον εαυτό του εναλλάσσεται με περιόδους αγχώδους έντασης. Μειωμένη αυτοπεποίθηση η οποία αυτοσυντηρείται και από τα δερματολογικά του προβλήματα. Κάνει τα πάντα για να κρύψει το πρόσωπο και το δέρμα του . Η θλίψη και τα δερματολογικά θέματα είναι για τον άρρωστο αυτόν, ντροπή .

Γ) αναπνευστικές σωματοποιήσεις : χαρακτηρίζονται από τα δυο κυριότερα συμπτώματα , την δύσπνοια και την αίσθηση της πίεσης στον θώρακα, που συχνά συνοδεύονται  από έντονο φόβο καρδιοπάθειας και  θανάτου. «Δεν μπορώ να αναπνεύσω»,  «δεν χορταίνω τον αέρα μου»,   «έχω ένα βάρος, ένα πλάκωμα στο στήθος»,  «αισθάνομαι σαν φυλακισμένος»,  «πνίγομαι» .  Το άγχος κυριεύει το άτομο και κάθε δυσκολία της ζωής, αληθινή ή εσωτερική, μπλοκάρει τον άνθρωπο, τον καταπιέζει και τον στεναχωρεί . Κουράζεται εύκολα.   Βρίσκεται συνεχώς σε εγρήγορση και ένταση και πολύ δύσκολα χαλαρώνει. Πανικοβάλλεται.

Δ) καρδιακές σωματοποιήσεις : πόνοι στον θώρακα, ταχυκαρδίες , δυσφορία στο στήθος , κούραση, επεισόδια λιποθυμίας, μουδιάσματα στα άκρα.  «Πονάει η καρδιά μου»,  «η καρδιά μου κτυπάει πολύ δυνατά και δεν με αφήνει να αναπνεύσω και να κοιμηθώ»,  «αισθάνομαι την καρδιά μου να ανεβαίνει στον λαιμό». Πρόκειται για αγχώδες και ασθενικό άτομο. «Μάλλον  είμαι κουρασμένος».  Ο φόβος του θανάτου  και της αρρώστιας κατακυριεύει το άτομο και αυτό μειώνει τις δραστηριότητές του και προκαλεί θλίψη.

Ε) σωματοποίηση του γεννητικού και ουροποιητικού συστήματος : συχνουρία , δυσκολία στην ούρηση, άμεση ανάγκη για ούρηση, αίσθημα καύσου στην ουρογεννητική περιοχή, βάρος στο κάτω μέρος της κοιλιάς και σεξουαλικές δυσκολίες, δυσκολίες στην έμμηνο ρύση . Το άτομο προσεγγίζει πολύ δύσκολα τα θέματα αυτά και είναι γεμάτο από επιθυμίες και απαγορεύεις .  Κόπωση, θλίψη,  απάθεια,  αίσθημα ανικανοποίητου, απογοήτευση, έλλειψη χαράς στην ζωή.

ΣΤ )  ρευματολογικές σωματοποιήσεις:   πόνοι στον αυχένα, στην ράχη και στην μέση, οι οποίοι είναι ανθεκτικοί στις φαρμακευτικές θεραπείες  και με τους οποίους οι άνθρωποι κοιμούνται και ξυπνούν με αυτούς.  Κούραση στα κάτω άκρα και μουδιάσματα.  Αισθήματα κούρασης και εγκατάλειψης. Εκφράζει δυσκολία να αγωνιστεί για να αντιμετωπίσει την κατάσταση . Φαίνεται να σηκώνει το βάρος  μια στενοχώριας που προκλήθηκε απότομα ή που συσσωρεύτηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα.   Μειωμένη δραστηριότητα και κλείσιμο στον εαυτό του .

Βιβλιογραφία :

  1. Dufour Colette : Σωματοποιήσεις . Εμπειρίες ενός ιατρού . Εκδόσεις Νειάδας Β. ΑΕ
  2. Νομικού Χ. «Σωματοποιώ , σωματοποιείς». Τα ψυχο-λογικά μου.
  3. Χαρτοκόλλης Π.  «Εισαγωγή στην Ψυχιατρική» . Εκδόσεις Θεμέλιο. Αθήνα 1986 www.themelioekdoseis.gr